Energia słoneczna
Słońce jedna z miliarda gwiazd, jest źródłem energii wszystkich znanych istot żyjących na Ziemi. Energia tej gwiazdy docierająca na Ziemię w ciągu 40 minut pokryłaby całoroczne zapotrzebowanie człowieka na nią. Jest ona najbezpieczniejszym...
Podział tkanek
Tkanka-zespol komorek o tym samym pochodzeniu, podobnej budowie i scisle okreslonych funkcjach. Podział Tk. Nabłonkowa (okrywajaca), Miesniowa, Nerwowa, Łączna.W kazdej tkance a) substancja miedzykomorkowa-może być w postaci plynnej (osocze krwi),...
Układ pokarmowy -budowa i funkcje
---> w załączniku praca jest wyrazniejsza (kolory, akapity ) :) Jama ustna-rozdrobnienie pokarmu,rozpoczęcie procesu chemicznego trawienia ,towarzyszy temu zwilżenie pokarmu śliną. Wytwarzana pod wpływem zapachu jedzenia, dziennie jest...
Cukry
Monosacharydy cukry proste, jednocukry Glukoza- występowanie: owoce, winogrona, miód. Fruktoza,- czyli cukier owocowy Ryboza- Występuje głównie w kwasach nukleinowych Galaktoza- występuje w postaci składnika cukru mlekowego oraz składnika...
Związki organiczne i nieorganiczne
1. Związki organiczne wchodzą w skład organizmów żywych np. białka, tłuszcze, cukry. Mają one skomplikowaną budowę, można je spalić, głównym budulcem jest węgiel. 2. Związki nieorganiczne mają prostą budowę, nie ulegają spalaniu, wchodzą w...
Genetyka
Budowa DNA Cząsteczka DNA ma strukturę podwójnej helisy (spirali) głównie prawoskrętnej. Każda pojedyńcza nić to długi łańcuch nukleotydów połączonych ze sobą ścisłymi wiązaniami wodorowymi kowalencyjnymi. Obie nici połączone są ze sobą...
Skutki głodu i niedożywienia
Głód i niedożywienie w krajach rozwijających się są nie tylko przyczyną chorób, krótkiego średniego okresu życia, opóźnionego i nieprawidłowego rozwoju dzieci oraz źródłem bezmiaru codziennych cierpień ludzkich. Chroniczne niedożywienie jest...
Cudzożywność
Odżywianie- pobieranie przez organizm ze środowiska substancji niezbędnych do podtrzymywania funkcji życiowych i rozwoju organizmu. Samożywność- (autotrofizm) rośliny( glony też) i niektóre bakterie posiadają zdolność tworzenia bogatych związków...
Znaczenie grzybów w przyrodzie i życiu człowieka
Na pierwszy rzut oka nalot na serze i holenderska choroba wiązów mają ze sobą niewiele wspólnego. Oba zjawiska są jednak spowodowane działalnością grzybów. Grzyby odegrały doniosłą rolę w historii ludzkości – zachodzące dzięki nim procesy...
Koty drapieżne - charakterystyka
Koty to zwierzęta występujące na całym świecie z wyjątkiem stref podbiegunowych, które potrafiły przystosować się zarówno do wilgotnych lasów tropikalnych, do sawanny i półpustynni, a także do wysokich gór. Jedyny z kotowatych, udomowiony przez...
Słowiński Park Narodowy
Położenie, powierzchnia, historia Słowiński Park Narodowy położony jest na wybrzeżu środkowym, pomiędzy Łebą a Rowami na Nizinie Gardneńsko-Łebskiej, w województwie pomorskim. Północną granicę parku stanowi na długości 32,5 km brzeg...
Budowa i funkcje szkieletu
Aparat ruchu człowieka składa się z: a) Szkieletu – bierna część b) Mięśnie – czynna część Funkcje szkieletu: - Stanowi rusztowanie ciała - Stanowi rusztowanie aparatu ruchu – umożliwia poruszanie - Chroni narządy wewnętrzne -...
Komórka
Komórka to najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka budulcowa organizmów. Organelle – wspólne struktury komórek ludzkich. Są to: błona komórkowa, rybosomy, siateczka śródplazmatyczna, aparaty Golgiego, lizosomy, cytoplazma,...
Zanieczyszczenia powietrza
Co to jest zanieczyszczenie powietrza? Zanieczyszczenie powietrza to gazy oraz aerozole , które zmieniają naturalny skład atmosfery. Mogą one być szkodliwe dla człowieka i jego otoczenia . Czyste powietrze składa się z gazów które...
Bakterie, wirusy, glony, grzyby, protisty - najważniejsze
Bakterie Bakterie - sposób odżywiania a) samożywne - autotrofy: bakterie zielone, hemosynteza (bakterie siarkowe, wodorowe...) b) cudzożywne - heterotrofy: - rozkładają martwą materię organizmów...
Tkanka łączna
Zbudowana jest z komórek z bardzo obfitej istocie międzykomórkowej. Istota międzykomórkowa składa się z istoty podstawowej, włókien. Wyróżniamy następujące rodzaje włókien: kolagenowe, siateczkowe oraz sprężyste. Istota podstawowa jest...
Choroby układu pokarmowego
Choroby układu pokarmowego Dolegliwości ze strony układu pokarmowego są bardzo częste. Na ogół nie są groźne i stanowią jedynie oznakę tak zwanej niestrawności, spowodowanej przejedzeniem, nietolerancją pewnych pokarmów, itp. Niekiedy jednak...
Jadłospis dla nastolatki w wieku 13-15 lat (ok. 2700 kcal)
JADŁOSPIS - Odpowiednia ilość dzienna: ok. 2700 kcal Śniadanie: 25%: ok.675 kcal Drugie śniadanie: 10%: ok. 270 kcal Obiad: 40%: ok. 1080 kcal Podwieczorek: 10%: ok. 270 kcal Kolacja: 15%: ok. 405 kcal Śniadanie: ok. 675 kcal -...
Krótki opis 15 gatunkach krzewów i drzew
AKACJA (ACACIA) Rodzaj obejmuje ok.500-800 gatunków drzew i krzewów z rodziny mimozowatych występujących na obszarach tropikalnych i subtropikalnych całego Świata. BEZ DZIKI (SAMBUCUS) Krzew lub rośliny zielone z rodziny przewiertniowatych,...
Układ rozrodczy - sprawdzenie wiadomości
SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI: UKŁAD ROZRODCZY 1. Na czym polega rozmnażanie? 2. Wymień sposoby rozmnażania się i krótko je omów. 3. Jakie znasz sposoby rozmnażania bezpłciowego? 4. Omów krótko budowę i funkcje narządów rozrodczych męskich oraz...
Jadłospis najlepszy
Jadłospis Śniadanie: - Mleko 2% (240 kcal) - Płatki kukurydziane (390 kcal) - Hebrata bez cukru (0 kcal) - Cukier biały 3 łyżeczki (120 kcal) - Cytyna (36 kcal) - Jabłko (36 kcal) razem: 822...
Źródła zanieczyszczeń atmosfery
Niekorzystne zjawiska związane z zanieczyszczeniem atmosfery Zanieczyszczenia powietrza- źródłem zanieczyszczenia powietrza jest przemysł energetyczny i metalurgiczny. W wyniku spalania paliw, a zwłaszcza węgla, do atmosfery przedostają się...
Wpływ spalin samochodowych na środowisko
"Wpływ spalin samochodowych na środowisko"-praca zaliczeniowa z ochrony środowiska,dostałam za nią 4 :) Spis treści 1.Powietrze atmosferyczne-zanieczyszczenia powietrza i ich źródła………….. 1 1.1.Czym są zanieczyszczenia...
Pierwotniaki chorobotwórcze
Typ Pierwotniak Spos.przenosz. Choroba Org.zarażony Objawy choroby W I C I O W C E (świdrowce) Trypanosoma Trypanosomoza Gambiense Muchy TSE-TSE Śpiączka afrykańska Człowiek Ataki gorączki...
Wady i zalety energetyki jądrowej
Energetyka : Energetyka jest to nauka techniczna zajmująca się zagadnieniami przetwarzania, przesyłania, gromadzenia i wykorzystywania różnych rodzajów energii. W zależności od rodzaju energii można wyróżnić: energetykę cieplną...
Gatunki chronione w Polskich parkach Narodowych
Ochrona całkowita Ryby Aloza . Gatunek ryby z rodziny śledziowatych, blisko spokrewnionej z parposzem. Osiąga 75 cm długości i 4 kg wagi. Żyje w pelagicznej strefie morza. Na tarło wędruje do rzek, bardzo daleko od ujścia. Występuje w...
Wysokie i niskie ciśnienie
Ciśnienie atmosferyczne – siła z jaką powietrze oddziałuje na powierzchnię ziemi. Na poziomie morza , 45 szer.geograficznej – 1 atmosfera = 1013.25 hPa. Ciśnienie atmosferyczne wykazuje się zmiennością w czasie i przestrzeni. W Polsce dominuje...
Morfologia i anatomia roślin - dział botaniki
Botanika - morfologia i anatomia roślin. Botanika morfologia i anatomia. 1. Budowa zarodka. Zarodkiem nazywamy młody, niedojrzały organizm roślinny we wczesnym stadium rozwojowym, w którym nie jest on jeszcze samodzielny, lecz zależny od...
Wpływ segregacji odpadów na środowisko.
Aby wyeliminować jak największą liczbę zanieczyszczeń, stosujemy chemiczne oraz biologiczne środki ochrony środowiska. Kraje bogate reprezentujący wysoki poziom kultury zbierają surowce wtórne i doskonale je wykorzystują. W Polsce również...
Czym zajmuje się biologia?
1. Biologia jest to nauka o życiu. Przykładowe dziedziny biologii: - ekologia - nauka badająca zależności zachodzące pomiędzy organizmami a środowiskiem. - zoologia - nauka o zwierzętach. - anatomia - budowa wewnętrzna organizmów. - morfologia...
Znaczenie stawonogów w przyrodzie i gospodarce człowieka
Stawonogi są dziś największą grupą zwierząt zarówno pod względem liczby gatunków jak i biomasy. Występują praktycznie we wszystkich dostępnych zwierzętom środowiskach- od głębokich mórz po bezwodne pustynie. Nieliczne bywają nawet wewnętrznymi...
Wirusy - notatka - poziom rozszerzony
Wirusy 1. Budowa wirionu - Materiał genetyczny (DNA lub RNA) - Otoczka białkowa (kapsyd) - Może występować osłonka białkowa lipidowa składająca się z błony komórkowej gospodarza i glikoprotein wirusa. 2. Podstawowe kształty wirionów -...
Składniki odżywcze - witaminy, tłuszcze, białka, węglowodany
Składniki Odżywcze Do głównych składników odżywczych zalicza się : • Białka • Tłuszcze • Witaminy • Węglowodany ( Cukry ) Składniki odżywcze zawarte w pożywieniu umożliwiają komórkom, tkankom a także narządom wewnętrznym prawidłowe...
Budowa i cykl rozwojowy tasiemców
Tasiemce są płazińcami, czyli robakami płaskimi. W budowie ich ciała obok ektodermy i entodermy uczestniczy także trzecia warstwa komórek zarodkowych - mezoderma (trójwarstwowce). Z mezodermy zbudowana jest większa część ciała i z niej tworzy...
Jamochłony, Obleńce, Płazińce, Stawonogi, Mięczaki - krótka charakterystyka
Jamochłony (Coelenterata) - tradycyjna nazwa grupy drapieżnych bezkręgowców wodnych obejmującej parzydełkowce i żebropławy. Dawniej były uznawane za typ. Cechy charakterystyczne: - obecność epidermy i gastrodermy (zwierzęta dwuwarstwowe) z...
Oddychanie komórkowe
Oddychanie komórkowe - zachodzi w mitochondriach, w dzień i w nocy - polega na utlenianiu glukozy, która rozkłada się na dwutlenek węgla i wodę - powstaje energia zgromadzona w ATP - nosnik energii - zachodzi wieloetapowo Reakcja...
Ssaki leśne
Ssaki poznajemy po tym, że ich dzieci, gdy się urodzą, to ssą mleko swojej mamy. To znaczy, że żywią się mlekiem matki. Oto cała tajemnica nazwy SSAKI. Trzeba też pamiętać, że ssaki rodzą się z ciała matki, czyli są żyworodne. Dzik pochodzi z...
Informacja genetyczna i jej odczytywanie
>>>DNA Kwas deoksyrybonukleinowy. Zawiera geny. ~Składa się z dwóch spiralnie skręconych, równo odległych od siebie nici, których szkielet tworzą deoksyryboza (cukier) i reszta fosforanowa. Taki model nazywa się podwójną helisą. ~Każda nić...
Choroby zakaźne i choroby niezakaźne
WSTEP: Zdrowie- stan prawidłowo funkcjonującego, niedotkniętego chorobą, żywego organizmu Choroba- jedno z podstawowych pojec medycznych , ogólne określenie każdego odstępstwa od stanu określanego jako pełnia zdrowia organizmu. Choroba polega...
Cechy budowy świadczące o wyższości ewolucyjnej gadów nad płazami
Płazy są pierwszą gromadą kręgowców lądowych, które zachowały wiele cech przodków związanych ze środowiskiem wodnym. Charakterystyczna jest dla nich zmiana środowiska w czasie rozwoju osobniczego – początkowe stadia rozwoju odbywają się w wodzie,...
Mięczaki
Systematyka : - Chitony - Jednotarczowce - Ślimaki - Łódkonogi - Małże - Głowonogi Tryb życia i środowisko : - Organizmy wolnożyjące - Mało aktywne (ślimaki, małże) - Najaktywniejsze (głowonogi) - Formy wodne...
Genetyka-rodzaje zmienności, czynniki mutagenne.
GENETYKA-nauka o dziedziczności i zmienności. RODZAJE ZMIENNOŚCI: a)niedziedziczna(fluktuacyjna, modyfikacyjna, środowiskowa)np. sosna rosnąca w różnych warunkach:nad morzem, w głębi lądu, w górach. Strzałka wodna mająca 3 rodzaje liści[rys.1]...
Budowa, rola i funkcje układu pokarmowego i oddechowego
BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO W skład układu oddechowego wchodzą: Narządami pomocniczymi biorącymi udział w ruchach oddechowych są mięśnie: głównie przepona oraz mięśnie międzyżebrowe. ROLA UKŁADU POKARMOWEGO: - doprowadzenie...
Budowa korzenia
Korzeń dzieli się na kilka odcinków tak zwanych stref, różniących się budową i pełnionymi funkcjami. Przyrost korzenia na długość następuje w strefie zwanej STOŻKIEM WZROSTU. Składa się ona z drobnych komórek, które stale się dzielą. Stożek...
Poparzenia i odmrożenia
Oparzenia to na ogół niegroźne, ale bolesne urazy Rzadziej mamy do czynienia z oparzeniem na tyle poważnym, że konieczna jest pomoc lekarska lub leczenie szpitalne. Niezbyt częste są na szczęście przypadki śmiertelne, których przyczyną jest...
Rozmnażanie grzybów i porostów
Grzyby rozmnażają się bezpłciowo (wegetatywnie i przez zarodniki) i płciowo. Rozmnażanie bezpłciowe bardzo często dominuje, a niekiedy nawet bywa jedynym sposobem rozrodu. Rozmnażanie płciowe, jeśli występuje, przybiera często formy niespotykane w...
Rośliny i ryby bałtyckie.
Rośliny: -Taśma -Morszczyn -Widlik -Gałęzatka Ryby: -Szprot -Iglicznia -Makrela -Śledź -Płastuga (Flądra) -Dorsz -Okoń -Szczupak -Ciernik -Leszcz -Płoć -Łosoś szlachetny -Węgorz europejski
Bezkręgowce - notatka z lekcji
Bezkręgowce ↓ Płazińce ↓ Obleńce ↓ Pierścienice ↓ Stawonogi ↓ Mięczaki...
Znaczenie pierścienic
Bezkręgowce te są pokarmem dla innych zwierząt wodnych. Przykładem mogą być wieloszczety. Organizmy takie nazywamy konsumentami. Niektóre gatunki pierścienic są wykorzystywane jako nawozy np. nereidy japońskie. Faktem jest, że organizmy te...
Cykl rozwojowy Paproci
Na spodniej stronie liści znajdują się kubki z zarodniami z których po dojrzeniu wysypują się haploidalne (in) zarodniki. Zarodniki kiełkując wytwarzają sercowate przedrośle (gametofit) na spodniej stronie przedrośla znajdują się plemnie z...